Ο αθλητισμός και τα οφέλη του, σε παιδιά του αυτιστικού φάσματος.

του Σταύρου Αντεδάκη, αναπτυξιακού προπονητή καλαθοσφαίρισης, συνεργάτη του “Τζάμπολ της Αγάπης”-ΑΜΚ

Τα οφέλη της άσκησης σε παιδιά με αυτισμό

Η εκτόνωση της ενέργειας, η εκγύμναση του σώματος και η ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων είναι μερικά μόνο από τα οφέλη που έχουν οι αθλητές οποιασδήποτε κατηγορίας, ηλικίας και διαφορετικότητας.

Τα οφέλη της φυσικής άσκησης είναι αναμφισβήτητα τόσο για τα παιδιά και τους ενήλικες με φυσιολογική ανάπτυξη, όσο και για τα παιδιά με αυτισμό. Η εκγύμναση του σώματος απευθύνεται σε όλους, και βέβαια σε άτομα ειδικών κατηγοριών, εν προκειμένω του αυτισμού.

Τα άτομα με αυτισμό δείχνουν να λειτουργούν καλύτερα σε δομημένα πλαίσια, ανεξαρτήτως του αθλήματος ή της άσκησης που καλούνται να κάνουν. Έτσι, σε ένα ομαδικό άθλημα όπως το μπάσκετ, με σωστό δομημένο πλαίσιο, με αρχή, μέση και τέλος και το οποίο διατηρεί μέσα στα επιτρεπτά για το άθλημα ή την άσκηση όρια μία συγκεκριμένη ρουτίνα χωρίς εκπλήξεις και αυτοσχεδιασμούς, μπορεί να τραβήξει την προσοχή ενός αυτιστικού παιδιού και να λειτουργήσει υπέρ του.

Ο αυτισμός είναι µια διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή κατά την οποία το άτομο δυσκολεύεται να κατανοήσει σωστά αυτά που βλέπει, ακούει, αισθάνεται και έτσι έχει προβλήματα στην επικοινωνία, στις διαπροσωπικές σχέσεις και στη συμπεριφορά. Για τον λόγο αυτό, µε την προσαρμοσμένη φυσική δραστηριότητα, τα παιδιά µε αυτισμό έχουν την δυνατότητα να δεχθούν διαφορετικά ερεθίσματα, να έρθουν σε επαφή µε άλλα άτομα και να αναπτύξουν τη φυσική τους κατάσταση. Θα πρέπει να ακολουθούν ένα πρόγραμμα σωματικής άσκησης είτε ατομικό είτε ομαδικό, ειδικά διαμορφωμένο πάνω στις ανάγκες του κάθε παιδιού. Μεγαλώνοντας όμως, θα πρέπει να παίρνουν μέρος σε ομαδικά αθλήματα με άλλα παιδιά, προκειμένου να γίνουν αποδεκτά σε μικρές κοινωνικές ομάδες.

Ενώ το ατομικό άθλημα όπως η ποδηλασία, το περπάτημα, το κολύμπι, αποτελεί κατάλληλη άσκηση για το παιδί ιδίως σε μικρή ηλικία, γιατί έχει άμεση επαφή με τον γυμναστή, ο οποίος θα το βοηθήσει να αναπτυχθεί κινητικά δουλεύοντας τις αδυναμίες του, αλλά και να τονώσει την αυτοπεποίθηση του, οι έρευνες έχουν δείξει πως όσο πιο μικρό ενταχθεί σε ένα ομαδικό άθλημα το παιδί με αυτισμό, τόσο περισσότερο βοηθείται στην μετέπειτα εξέλιξή του.

Μπάσκετ & Αυτισμός

Από τα πιο διαδεδομένα ομαδικά αθλήματα, η καλαθοσφαίριση λειτουργεί καταλυτικά στα παιδιά με αυτισμό, παρ’ όλες τις δεξιότητες που απαιτεί ως άθλημα.

Τα παιδιά αυτά ουσιαστικά αποκλείονται από τις δραστηριότητες του ομαδικού αθλητισμού, με αποτέλεσμα να έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν μόνο σε ατομικά αθλήματα. Οι ελλιπείς ή μηδενικές δυνατότητες άθλησης είναι επιβαρυντικός παράγοντας για την υγεία τους, καθώς εμφανίζουν σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό υψηλότερα ποσοστά σε παθήσεις που σχετίζονται με την καθιστική ζωή (π.χ. παχυσαρκία, διαβήτης, καρδιαγγειακά νοσήματα). Επομένως, η ένταξή τους σε ένα πρόγραμμα ομαδικού αθλητισμού με τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η άθληση για την υγεία τους είναι αναγκαία.

Το σημαντικότερο, ωστόσο, είναι οι δυνατότητες κοινωνικοποίησης που παρουσιάζονται στα παιδιά αυτά μέσα από το πρόγραμμα, καθώς στον αυτισμό η κοινωνικοποίηση αποτελεί πρόκληση και, ως εκ τούτου, η συμμετοχή τους σε ένα πρόγραμμα ομαδικού αθλητισμού είναι εξαιρετικά επωφελής για την κοινωνική, συναισθηματική και γνωστική ανάπτυξή τους. Έχει μάλιστα αποδειχθεί ότι η συμμετοχή παιδιών με αυτισμό σε ένα δομημένο περιβάλλον ομαδικού αθλητισμού έχει πολλαπλά οφέλη στην ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων και συμπεριφορών τους.

Aετός Φιλύρου SPECIAL TEAMS

Στο πλαίσιο των αθλητικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων του αθλητικού σωματείου ΑΕΤΟΣ ΦΙΛΥΡΟΥ, είμαστε υπερήφανοι και εξαιρετικά χαρούμενοι που είχαμε τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε πρώτοι πανελλαδικά μια μοναδική πλατφόρμα ομαδικής άθλησης για παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού.

Παράλληλα είμαστε ευγνώμονες στον δήμαρχο Πυλαίας-Χορτιάτη Ιγνάτιο Καϊτεζίδη, ο οποίος αγκάλιασε από την αρχή αυτήν την πρωτοβουλία του συλλόγου μας.

Το όλο εγχείρημα ανήκει στους εμπνευστές και δημιουργούς του συλλόγου, οι οποίοι αφουγκραζόμενοι τις ανάγκες των παιδιών και των κηδεμόνων τους, εφαρμόζουν με επιτυχία το πρόγραμμα ειδικής καλαθοσφαιρικής αγωγής «Τζάμπολ Αγάπης», σε συνεργασία με τον δ/ντή του προγράμματος Ιωάννη Τσουμπρή και τον υποφαινόμενο ως υπεύθυνο του αναπτυξιακού προγράμματος της ακαδημίας του Αετού Φιλύρου, υπό την καθοδήγηση της Ελένης Καρακάρα, προπονήτριας ειδικής αγωγής. Σε αυτό το ειδικό πρόγραμμα το κάθε παιδί με αυτισμό έχει στο πλάι του και έναν αθλητή του Αετού Φιλύρου, ο οποίος γίνεται ο “μπασκετικός αδελφός” του που συνυπάρχει στο γήπεδο και εκπονεί μαζί του το πρόγραμμα.

Στόχος προγράμματος

Ο στόχος του προγράμματος είναι κατ’ αρχάς παιδιά από όλον τον Δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού να ενταχθούν σε ένα ομαδικό πρόγραμμα καλαθοσφαίρισης και αυτό αποτελεί την βασική μας προτεραιότητα. Είναι αδιανόητο να αποκλείονται ουσιαστικά από τα ομαδικά αθλήματα και από το μπάσκετ τόσα πολλά παιδιά (2.5% του γενικού πληθυσμού).

Το μπάσκετ είναι για όλους και με το πρόγραμμα αυτό δίνουμε τη δυνατότητα σε μια ευαίσθητη κοινωνική ομάδα να έρθει σε επαφή με το άθλημα. Ήδη από τη νέα αθλητική χρονιά (2019-2020) ο σχεδιασμός μας περιλαμβάνει την ένταξη ενός μεγαλύτερου αριθμού παιδιών σε πρώτη φάση, αλλά και την ανάπτυξη αντίστοιχων προγραμμάτων μελλοντικά, με στόχο τη διεύρυνση αυτής της πρωτοβουλίας και τη δημιουργία και καθοδήγηση αθλητών με αυτισμό (και γιατί να μην περιλαμβάνει ακόμα και τουρνουά μεταξύ των ομάδων, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες).

Σε όλα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω να προσθέσουμε ότι, εφόσον το παιδί με αυτισμό δεν αισθάνεται απειλή λόγω ερεθισμάτων του γενικότερου περιβάλλοντος, μπορεί να περάσει ευχάριστα και εποικοδομητικά τον χρόνο του ανεξαρτήτως στόχων και μεθόδων.

Είναι σημαντικό πριν από την εμπλοκή του παιδιού, οι γονείς και κηδεμόνες να διευκρινίσουν τα κίνητρά τους γι’ αυτήν την ενασχόληση και να συζητήσουν με τον προπονητή για το τί μπορεί να προσφέρει και τί θα επιθυμούσαν από αυτήν να πετύχουν.

Τέλος, μην ξεχνάμε ότι ακόμα και αν ένα παιδί δεν παρακολουθήσει ποτέ κάποια οργανωμένη δραστηριότητα για την φυσική του άσκηση, οι γονείς μπορούν πάντα με φαντασία και θετική διάθεση να το εμπλέξουν σε ποικίλες μορφές άσκησης, οι οποίες είναι δυνατόν να βελτιώσουν τόσο τις κινητικές δεξιότητες, όσο και τις επικοινωνιακές του.

Πηγή: ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΦΙΛΥΡΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΠΥΛΑΙΑΣ – ΧΟΡΤΙΑΤΗ • ΦΥΛΛΟ 57ο • ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2019-2020 •